Haarlem: Muziekcentrum van de wereld

#1 Een internationaal karakter

Je ziet hier meteen het internationale karakter van Haarlems muziekindustrie, zoals die vroeger was.

Links bovenaan zie je Louis Armstrong. Verder zie je Sonny Rollins en Maria Callas. Diana Ross en de Supremes. En Piet Venneman. Een Zandvoorter en de eerste dj van radio Luxemburg de voorloper van Veronica.

Waarom kwamen deze mensen allemaal naar Haarlem? 

Toen ik op een zondag in het oude Patronaat aan jazz-legende Archie Shepp vroeg waarom hij juist Haarlem uitkoos voor een concert, vertelde hij me dat hij Haarlem zag als de bakermat van Harlem in New York, de geboorteplek van de soul en jazz. Daarom kwam hij liever Haarlem dan bijvoorbeeld Amsterdam. 'You have to go where the action is!’ Kortom, hij kende de geschiedenis van Haarlem als centrum voor de muziekgeschiedenis, entertainment en platenindustrie. 

#2 Emi Bovema

Op deze foto zie je het kantoor van Emi Bovema. Een Engelse platenmaatschappij, overgenomen door een handige ondernemer die daar muziek in zag: Gerry Oord. Samen met Bot noemden ze het productie- en licentiebedrijf: Bot Oord Verkoop Maatschappij. In het kort: Bovema. 

In het gangetje zie je de verschillende divisies: zoals Columbia. Uiteindelijk kwam er ook een eigen opnamestudiootje voor Nederlandse zangers als Sjonnie Jordaan en Tante Leen.

#3 Optreden van de Beatles in Treslong in Hillegom

Je ziet hier Treslong in Hillegom dat soms ook werd gebruikt als tv- en opnamestudio. De Beatles traden er ooit op!

De Haarlemse platenindustrie maakte handig gebruik van wat er toevallig al was in de stad: een groot aantal journalisten en een behoorlijk grote grafische industrie, die platenhoezen konden ontwerpen en drukken.

Daarbij kwamen muzikanten uit Engeland aan met de boot in IJmuiden en Amerikaanse artiesten op Schiphol. Deze muzikanten werden dan eerst een paar dagen uitgenodigd in Haarlem om op kantoor de pers te ontmoeten. Marketing avant la lettre. Daarna mochten ze dan door voor de concerten in grote steden als Amsterdam.

#4 De Grote Houtstraat

Dit is een plaatje van de Grote Houtstraat en de oude platenzaak van Oord. In die dagen zochten dj Piet Venneman en Gerry Oord elkaar steeds vaker op om samen te voorzien wat hip en happening was.

#5 Een plaatje meepakken

Dit is het gebouw van Bovema aan de Tulpenkade: tussen de Zijlweg en het Houtmanpad.

Je ziet op de foto een gangetje tussen de huizen. Daar kon je zo het terrein op door over een klein hekje te stappen. De jeugd deed dit dan ook massaal. Je kon er de nieuwste van Cliff Richard meepakken die klaarlag op paletten voor de muziekwinkels. Toen de overlast te groot werd, werd het hek verhoogd.

Nu is deze opslag helemaal verdwenen. Het gebouw staat er niet meer. 

#6 Merchandising

Hier zie je wie er in Haarlem en Heemstede hebben rondgehobbeld, zonder dat iemand daar weet van had. Dat was ook aantrekkelijk voor artiesten.

Het was de eerste keer dat de Amerikaanse term merchandising in Nederland werd gehoord. Zo gaf Oord al zijn platen dezelfde hoes met zijn naam en met aankondigingen voor nieuwe platen. En er zijn vele marketing-foto's met artiesten voor Paviljoen Welgelegen: de Beatles, Ernst Jansz van Doemaar en Edith Piaf. 

#7 Gramaphone House

Het kantoor van Emi Bovema in Heemstede. Ook wel het Gramaphone House genoemd. 

#8 Suburban en Gregory Porter

Emi bestaat nog, maar niet in Haarlem. Sony trok weg uit de Waarderpolder. We houden nog maar heel weinig over.

Haarlem heeft zijn rol gehad als muziekcentrum van de wereld. En we kunnen nog terug!

Er zijn nog kleine labels als Suburban. Waar Gregory Porter eerder zijn contract had. Deze labeltjes voor pop, rock en jazz groeien weer. De SugarFactory – vlakbij in Halfweg – wordt gebruikt voor tv-opnamen van de Voice. De Record Industry in de Waarderpolder drukt jaarlijks meer dan een miljoen vinylplaten.

Ik heb stiekem de hoop dat Haarlem weer betekenis gaat krijgen in de muziekindustrie.